توربین گیربکس
تصور کنید دنیایی بدون حرکت وجود دارد. دنیایی که چرخها نمیچرخند، موتورها کار نمیکنند و انرژی به شکل کنونیاش منتقل نمیشود. اینجاست که اهمیت آن را مشخص میشود. توربین گیربکس، قلب تپندهی بسیاری از ماشینآلات صنعتی و خودروهاست. این دستگاه پیچیده، انرژی جنبشی را به گشتاور تبدیل میکند و به ما اجازه میدهد تا کارهای سنگین را انجام دهیم، از تولید برقگرفته تا حرکتدادن خودروها. اما توربین گیربکس چیست و چگونه کار میکند؟ این سؤالی است که در ادامه به طور مفصل به آن پاسخ خواهیم داد. با ما همراه باشید تا دنیای شگفتانگیز توربین گیربکس را کشف کنیم.
خرابی توربین گیربکس
توربین گیربکس یا مبدل گشتاور یکی از اجزای حیاتی در خودروهای اتوماتیک است که نقش مهمی در انتقال قدرت موتور به چرخها ایفا میکند. خرابی این قطعه میتواند منجر به مشکلات جدی در عملکرد خودرو شود که مهم ترین آن کاهش شتاب اولیه به نحوی است که خودرو به سختی از یک رمپ بالا می رود و در صورت عدم رسیدگی هزینههای تعمیراتی قابلتوجهی را می تواند به دنبال داشته باشد.
دلایل خرابی توربین گیربکس اتوماتیک :
عوامل مختلفی میتواند باعث خرابی این فطعه شوند، از جمله:
روغن گیربکس: استفاده از روغن نامرغوب یا کمبود روغن میتواند باعث سایش قطعات داخلی و خرابی توربین شود.
گرمای بیش از حد: کارکرد طولانیمدت خودرو در شرایط سخت و گرمای زیاد، میتواند به توربین آسیب برساند.
سایش طبیعی قطعات: باگذشت زمان و افزایش کیلومتر کارکرد، قطعات داخلی توربین دچار سایش شده و کارایی خود را از دست میدهند.
بارگذاری بیش از حد: حمل بار سنگین یا کشیدن و بکسل کردن،بالانس درجا و … میتواند به توربین فشار وارد کرده و باعث خرابی آن شود.
توربین گیربکساتوماتیک
توربین گیربکس در واقع یک کلاچ هیدرولیکی است که بین موتور و گیربکس قرار میگیرد. این قطعه از سه قسمت اصلی تشکیل شده است: پمپ، توربین و استاتور. توربین گیربکساتوماتیک یا مبدل گشتاور، یکی از اجزای حیاتی در سیستم انتقال قدرت خودروهای اتوماتیک است. این قطعه نقش بسیار مهمی در انتقال قدرت موتور به چرخها و ایجاد یک رانندگی نرم و روان ایفا میکند.
طرز کار توربین گیربکس
توربین گیربکس مانند یک پمپ آب عمل میکند. پمپ آب، آب را به یک چرخ پرهدار میپاشد و باعث چرخش آن میشود. در توربین گیربکس هم پمپ، روغن را به پرههای توربین میپاشد و باعث چرخش آن میشود. این چرخش، نیروی لازم برای حرکت خودرو را فراهم میکند همچنین توربین گیربکس با حذف کلاچ، رانندگی را بسیار سهل و آسان میکند.
تعمیر توربین گیربکساتوماتیک
در صورت خرابی توربین و نیاز به تعمیر آن لازم است با استفاده از دستگاه تراش اجزاء تورک کنورتور از هم جدا شوند تا برای تعمیرات در دسترس قرار بگیرند.
معمولا قطعاتی که در داخل تورک کنورتور معیوب می شوند یکی کلاچ یک طرفه یا همان استاتور است و دیگری کلاچ لاک آپ.
تنها این دو قطعه هستند که در صورت خرابی ارزش تعمیر دارند و در صورت خرابی قطعاتی نظیر پره های توربین یا پمپ داخل تورک کنورتور دیگر این قطعه ارزش تعمیر نداشته و باید تعویض شود.
فرایند تعمیر توربین گیربکس بسیار پیچیده و سخت است. این کار باید توسط یک تعمیرکار باتجربه انجام شود تا دچار مشکلات بعدی نشوید.
تشخیص دقیق مشکل
اولین و مهمترین گام در تعمیر این قطعه تشخیص دقیق مشکل است. مکانیک ابتدا با بررسی علائم خرابی و انجام تستهای مختلف، علت دقیق مشکل را شناسایی میکند،خرابی قطعه ی توربین با استفاده از دستگاه دیاگ و تست جاده قابل تشخیص است.تشخیص و عیب یابی توربین با انجام تست استال براحتی برای متخصصین ما قابل انجام است.
مراحل تعمیر توربین
با توجه به محل قرارگیری توربین که بین موتور و گیربکس قرار گرفته است،جهت تعمیرات لازم است گیربکس از موتور جدا شده تا توربین در دسترس قرار بگیرد.
دمونتاژ توربین یا تورک کنورتور
با باز کردن جوش اتصال پمپ و توربین،قطعات داخلی جهت تعمیرات در دسترس قرار می گیرند.
تعویض قطعات معیوب
قطعات آسیبدیده توربین مانند پرهها، روتور و استاتور تعویض میشوند.
مونتاژ مجدد توربین
یکی از مهم ترین مراحل مونتاژ دوباره توربین است چرا که به دلیل حساسیت بالای این قطعه و کار کردن در دور موتور های بالا لازم است هنگام جوش دوباره از بالانس بودن کل مجموعه مطمئن باشیم چرا که در غیر اینصورت بعد از نصب با روشن کردن خودرو موتور شروع به لرزش شدید می کند.
پر کردن روغن گیربکس
گیربکس با روغن جدید و مناسب پر میشود.
آزمایش خودرو
پس از اتمام تعمیرات و نصب گیربکس با دور زدن و تست جاده باید از سلامت توربین تعمیری مطلع شویم.
علائم خرابی توربین گیربکس
برای اینکه متوجه شوید مشکل خودرو از تورک کانورتر است یا خیر باید آن را به تعمیرکار نشان دهید، چرا که گاهی اوقات علائم مشکلات چند خرابی با هم مشابه است. اما برای اینکه یک پیشینه درست از علائم خرابی توربین گیربکس داشته باشید، بهتر است علائم رایج خرابی آن را با هم مرور کنیم:
کاهش شتاب خودرو
هنگام شتابگیری، خصوصاً در سربالاییها، خودرو قدرت کافی را منتقل نمیکند و احساس میشود که ماشین گاز هرز می خورد.
بالارفتن مصرف سوخت
در صورت خرابی قطعه ی استاتور و کلاچ لاک آپ مضرب خودرو به شدت بالا می رود که تشخیص اشتباه شما را می تواند سراغ قطعات دیگری ببرد.
لرزش در تعویض دنده ها
تعویض دندهها بهجای اینکه نرم و روان باشد، با تأخیر و همراه با ضربه و لرزش انجام میشود.
لرزش خودرو
هنگام شتابگیری یا توقف، خودرو بهویژه در دندههای پایین، دچار لرزش میشود به نحوی که موتور تا مرز خاموش شدن هم پیش می رود.
بوی سوختگی
بوی سوختگی از محفظه موتور به مشام میرسد که نشاندهنده گرمشدن بیش از حد روغن یا اصطکاک قطعات است.
راه نرفتن خودرو
در موارد شدید، توربین گیربکس آسیبدیده ممکن است مانع حرکت خودرو شود چراکه قطع ارتباط توربین با اویل پمپ گیربکس مانع چرخش روغن و در نتیجه باعث عدم حرکت خودرو می شود.
کاهش شتاب خودرو
هنگام شتابگیری، خصوصاً در سربالاییها، خودرو قدرت کافی را منتقل نمیکند و احساس میشود که ماشین گاز هرز می خورد.
افزایش مصرف سوخت
در صورت خرابی قطعه ی استاتور و کلاچ لاک آپ مضرب خودرو به شدت بالا می رود که تشخیص اشتباه شما را می تواند سراغ قطعات دیگری ببرد.
صدای غیرعادی
ممکن است صداهای غیرعادی مانند زوزهکشیدن، ضربهزدن یا نالهکردن از ناحیه گیربکس شنیده شود مخصوصا با قرار گرفتن گیربکس در حالت درایو یا دنده ی عقب.
نشت روغن گیربکس
نشتی روغن گیربکس و کاهش سطح روغن میتواند به سرعت قطعات داخلی توربین را مستهلک کند و باعث بروز مشکلات جدی برای گیربکس اتوماتیک شود.
وظایف توربین گیربکس
توربین گیربکس نقش بسیار مهمی در عملکرد خودروهای اتوماتیک دارد. بدون این قطعه، انتقال قدرت موتور به چرخها امکانپذیر نبوده و رانندگی خودرو بسیار سخت و آزاردهنده میشد. به طور خلاصه، توربین گیربکس مانند یک رابط بین موتور و گیربکس عمل میکند و وظیفه انتقال قدرت و ایجاد حرکت نرم و روان خودرو را بر عهده دارد. وظایف اصلی این قطعه عبارتاند از:
انتقال قدرت موتور به گیربکس: توربین گیربکس قدرت تولید شده توسط موتور را به گیربکس منتقل میکند.
ایجاد گشتاور: این قطعه گشتاور لازم برای حرکت خودرو را ایجاد میکند.
جذب شوکها و لرزشها: توربین گیربکس بهعنوان یک ضربهگیر عمل کرده و شوکها و لرزشهای ناشی از موتور را جذب میکند.
امکان تعویض دنده نرم و روان: توربین گیربکس امکان تعویض دنده بدون لرزش و بهصورت پیوسته را فراهم میکند.
حذف نیاز به کلاچ: در خودروهای اتوماتیک، این قطعه جایگزین کلاچ شده و به راننده اجازه میدهد بدون استفاده از پدال کلاچ خودرو را حرکت دهد.
تشخیص خرابی توربین گیربکس
تشخیص زودهنگام خرابی توربین گیربکس بسیار مهم است. زیرا در صورت عدم تعمیر بهموقع، ممکن است به سایر اجزای گیربکس آسیبرسیده و هزینه تعمیرات به طور قابلتوجهی افزایش یابد. هنگامی که این قطعه دچار مشکل میشود، ممکن است علائمی مانند کاهش شتاب خودرو هنگام شتابگیری، خصوصاً در سربالاییها را مشاهده کنید. همچنین، تعویض دندهها بهجای اینکه نرم و روان باشد، با تأخیر و همراه با ضربه و لرزش انجام میشود. علاوه بر این، لرزش خودرو هنگام شتابگیری یا توقف، بوی سوختگی از محفظه موتور، کاهش شتاب خودرو، افزایش مصرف سوخت و صداهای غیرعادی مانند زوزهکشیدن یا ضربهزدن از ناحیه گیربکس نیز از دیگر علائم خرابی آن هستند. در برخی موارد، ممکن است. توجه داشته باشید، تشخیص دقیق علت این مشکلات فقط توسط یک تعمیرکار ماهر امکانپذیر است.
جمعبندی
خرابی توربین گیربکس میتواند منجر به مشکلات جدی در عملکرد خودرو شود. با آشنایی با علائم رایج خرابی و مراجعه بهموقع به مکانیک، میتوانید از بروز مشکلات جدیتر و هزینههای بیشتر جلوگیری کنید. مهمترین راهکار برای مقابله با این مشکل تهیه لوازم خودرو از فروشگاههای معتبر است که علاوه بر داشتن استانداردهای لازم عمر خودرو شما را بسیار بیشتر میکند.